Beyin apsesi, beyin dokusunda oluşan odaksal enfeksiyon olarak tanımlanır. Enfeksiyon, kan yolu, komşu organlar ya da travmatik yaralanmalar sonucu meydana gelebilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde de beyin apsesi oluşabilir. Birçok bakteri beyin apsesine neden olabilir. Beyin apsesine yol açan etkenler arasında orta kulak iltihabı, sinüzit ve diş apsesi bulunur. Bakteriyel menenjit nedeniyle beyin apsesi nadir durumlarda ortaya çıkar. Bazen yeni doğan bebeklerde enfeksiyon nedeniyle menenjit oluşabilir, ancak bu durum oldukça nadirdir.

Beyin apsesinin yaklaşık %25'i kan yolu ile ortaya çıkar. Kan yolu ile yayılan apse genellikle birden fazla olur ve beynin atardamar sulama bölgesinde gerçekleşir. Bazı vakalarda beyin apsesi, doğumsal kalp rahatsızlığı, akciğer enfeksiyonu, mor bebek hastalığı, leğen kemiğinde gerçekleşen enfeksiyon ve kalp iç zarı iltihabı gibi durumlar sonucu oluşabilir.

Beyin apsesine maruz kalan hastalarda yaklaşık %50 oranında sara nöbeti görülme olasılığı vardır. Bilinç üzerinde yaşanan değişiklikler uykuya dalma zorluğundan komaya kadar uzanabilir. Beyin apsesi, kadınlara oranla erkeklerde daha fazla görülür. Ayrıca, inme, nöbet ve ölüm riskleri de mevcuttur.

Beyin apsesi, beyin cerrahisi ve nörolojik muayene sonucunda uygulanacak bazı tetkiklerle tespit edilebilir. CRP, lökosit sayımı, sedimantasyon gibi kan tetkikleri tek başına yeterli değildir, ancak hastalığın tedaviye verdiği yanıtı öğrenmek adına uygulanabilir. Apseyi tanımlamak için beyin tomografisi, manyetik rezonans görüntüleme ve lomber ponksiyon gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Ayrıca bazı kültürler de tanı için kullanılabilir.

Beyin apsesi dört evrede incelenir:

Beyin apsesi tedavisi, şikayetlerin yoğunluğuna, enfeksiyonun evresine ve apsenin boyutuna göre değişir. Hastanın şikayetleri ciddi ve apse küçükse, biyopsi yapılarak bölgeden örnek alınır ve bu aşamada antibiyotik tedavisine başlanır.

Eğer oluşan apse hayati tehdit oluşturuyorsa, apse boşaltılır. Enfeksiyonun türüne göre tedavi seçeneği belirlenir. Enfeksiyon erken evredeyse antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Ancak enfeksiyon ilerlemişse, cerrahi müdahale ile apsenin alınması gerekebilir. Eğer apse beyinde ciddi bir sıkıntıya yol açmayacak bir yerde bulunuyorsa, acil cerrahi müdahale uygulanır.

Beyin apsesi ciddi bir sağlık sorunudur ve erken teşhis ile uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması hayati önem taşır.