Beynin en üst katmanı olan ve tüm beyni saran beyin kabuğu (korteks) bölümünün dalgalı görüntüsüdür. Bu kıvrımlar nedeniyle beyin cevize benzetilir. İnsan ırkı, ayrı bir tür olarak evrimleştiğinde, yüksek fonksiyonlu beyinleri sayesinde sağladıkları uyumla diğer hayvanlardan ayrılmıştır. Ancak bu müthiş özelliklere sahip beynin, insan vücut yapısı gereği geniş bir yüzeye yayılma şansı olmadığından, vücutla orantılı büyüklükteki bir kafatası içine sığabilmesi için adeta kendini katlayarak bu kıvrımlı görüntüye ulaştığı varsayılmaktadır. Eğer tüm bu kıvrımlar açılmış hale getirilirse, beynin kapladığı alan bir yastık kılıfı kadar olacaktır. Bu kıvrımlardaki katlanmalar "girus" ve oluklar ise "sulkus" olarak isimlendirilir.

İnsan beyninin tipik görüntüsünün nasıl oluştuğu tam olarak bilinmemekle birlikte, "laminin-gamma3 (LAMC3)" olarak bilinen bir genin kök hücreler tarafından sentezlenerek, ileri dönemde sinir hücrelerinin temaslarını sağladığı çeşitli denekler üzerinde yapılan çalışmalarda görülmüştür. İnsan, daha cenin halindeyken gelişme aşamalarında koku çıkıntısının bir bölümü olarak gelişen telensefalon kısmı, beyin içinde karmaşık fonksiyonlardan mesuldür. İnsanda bu bölüm, kıvrımlı bir boz madde yapacak şekilde büyüyüp, beynin geri kalan bölümünün tamamının üstüne yerleşir. Beyin kıvrımlarının az ya da çok oluşu, canlının vücudunun boyutlarına bağlıdır.

Beynimiz öğrendikçe gelişme gösterir ancak bu, fazladan olan ya da eklenen sulkus ve giruslara bağlı değildir. Bu fenomen, beyin plastisitesi yani beyne istenen şeklin verilebilmesi olarak bilinir. Araştırmacılar, yeni bilgiler öğrendiklerinde hayvanların (örneğin farelerin) beyinlerinde değişiklikler olduğunu, sinapslar ve kan hücrelerinin nöronların gelişmesi ve sayılarında artışa neden olduğunu saptamışlardır. Bazıları ise belleğimize yeni şeyler eklediğimizde yeni nöronlar oluştuğunu varsaymaktadır fakat bu henüz kanıtlanmamış bir teoridir.

Normal olarak gelişimini tamamlamış olan tüm bireylerin beyinleri, belki de insan zekâsının temelinde yatan sır olarak bilinen bu kıvrımlı yapıyı taşır. Ancak beyindeki yarık "sulci" ve katlanma "gyrus" yapılarının oluşmamasına, çok nadir bir hastalık olan lisensefali neden olur. Türkçeye kelimenin tam anlamıyla "düz beyin" olarak da çevrilebilen bu hastalığa, embriyonik gelişim esnasında düzgün şekilde yerleşemeyen nöronlar neden olmaktadır. Bu hastalığın bilinen bir tedavisi bulunmamaktadır.

Beyin kıvrımları ve insan zekâsı arasındaki ilişki hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, bu alandaki araştırmalar devam etmektedir. Beyin plastisitesi, beynin öğrenme ve adaptasyon yeteneğini açıklamaktadır. Öğrenme sürecinde beyin yapısında meydana gelen değişiklikler, sinir hücreleri arasındaki bağlantıların güçlenmesi ve yeni sinapsların oluşmasıyla ilişkilidir. Ayrıca, beyin kıvrımlarının artışı, daha fazla yüzey alanı sağlayarak bilişsel işlevlerin daha verimli bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak tanır.

Özetlemek gerekirse, beyin kıvrımları, insan beyninin karmaşıklığını ve işlevselliğini artıran önemli bir yapısal özelliktir. Bu kıvrımlar, beynin sınırlı bir alanda daha fazla nöral bağlantı kurmasını sağlayarak, öğrenme ve hafıza süreçlerini destekler. Bu nedenle, beyin kıvrımlarının anlaşılması, insan zekâsının ve bilişsel yeteneklerin daha iyi kavranmasına katkıda bulunabilir.